Praat over de overgang
Nachten achter elkaar niet slapen, huilen zonder reden en dagelijks overvallen worden door opvliegers. De overgang kan een aantal heftige klachten met zich meebrengen die dagelijkse activiteiten flink kunnen verstoren. Willeke den Brok werkt, naast haar baan in de zorg, in haar eigen bedrijf ‘Praktijk Vitaal Oss’ met vrouwen die onder andere overgangsklachten hebben. ‘Vrouwen mogen best wat liever voor zichzelf zijn.’
“Rond het veertigste levensjaar komen vrouwen gemiddeld in de overgang. De hormonen oestrogeen en progesteron, die onder andere de menstruatiecyclus regelen, komen dan in beweging en zoeken een nieuw evenwicht. Deze overgangsjaren gaan voor veel vrouwen gepaard met uiteenlopende klachten. Vaak begint het met stemmingswisselingen, opgevolgd door opvliegers, nachtelijk zweten, niet meer kunnen slapen, spierpijn en mentale problemen. Bij 33 procent van de vrouwen zijn deze klachten zo heftig dat ze dagelijkse activiteiten verstoren”, vertelt Willeke.
Taboe doorbreken
De klachten zijn bij sommige vrouwen dermate hevig dat ze daardoor thuisblijven. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat 34 procent van het verzuim bij vrouwen tussen de 40 en 60 gerelateerd is aan overgangsklachten. Daar kan verandering in komen als de overgang bespreekbaar wordt gemaakt, volgens Willeke. “Vrouwen zijn gewend om hun eigen boontjes te doppen. Ze denken vaak ‘de overgang hoort erbij, daar moet ik doorheen’. En dat is ook zo, maar maak geen taboe van je overgangsklachten. Pak zelf de regie. Je hoeft je niet ellendig te voelen en in het ergste geval thuis te gaan zitten omdat je ‘op’ bent.”
“Vrouwen die bij mij in de praktijk komen vraag ik altijd om een top drie te maken van de ergste klachten die zij ervaren. Om vervolgens samen te bekijken op welke manieren er wat gedaan kan worden aan deze klachten. Als de klachten belemmerend zijn op het werk dan geef ik vrouwen vaak de tip om deze klachten te bespreken met de leidinggevende. Alle vrouwen die ik heb gesproken geven aan dat ze hierdoor begrip krijgen voor hun situatie. Ook wordt er actief meegezocht naar oplossingen. Dit kan al zo simpel zijn als bijvoorbeeld gedurende de dag meerdere keren even naar buiten gaan om wat frisse lucht te krijgen. Opvliegers krijgen en de hele dag in een kleine ruimte werken is niet fijn. Je kunt niet zomaar een raam openzetten, want je hebt ook met andere mensen te maken. Even naar buiten kan dan al helpen.”
Duurzaam inzetbaar
Ook als leidinggevende kun je het praten over de overgang uit de taboesfeer halen, stelt Willeke. “Neem zelf het initiatief om over overgangsklachten te praten, zo verlaag je de drempel voor vrouwen om het bespreekbaar te maken. Dit ook met het oog op duurzame inzetbaarheid. Als je het bespreekbaar maakt kunnen oplossingen worden gevonden. Vrouwen hebben vooral behoefte aan begrip en steun. Het helpt als een leidinggevende snapt dat de overgang hun parten kan spelen, waardoor werken tijdelijk extra energie kost. Als organisatie kun je ervoor kiezen om leidinggevenden voor te lichten over de overgang.”
Daarnaast kunnen de directe collega’s een helpende hand bieden. “Houd je collega met overgangsklachten als het nodig is uit de wind. Als de mogelijkheid er is, neem dan wat werk over als je daarmee je collega kunt helpen. Wie weet, misschien ben jij daar de volgende keer ook bij geholpen. Daarnaast is het ook belangrijk dat vrouwen in het team van de overgang geen taboeonderwerp maken. Haal de schaamte eraf door open te zijn en het bespreekbaar te maken.”
Tips van Willeke
“Stress is een belangrijke aanjager van overgangsklachten. Breng voor jezelf in kaart welke aspecten stress geven en wat je juist rust brengt. Zorg dat je daar een goede balans in vindt, door genoeg rustgevende activiteiten tegenover stressvolle te zetten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan wandelen in de pauze.”
- “Goede voeding is voor iedereen van essentieel belang, maar voor een vrouw in de overgang is het een punt om op te letten. Oestrogeen houdt de binnenkant van je bloedvaten soepel, maar in de overgang valt die functie weg. Hierdoor lopen vrouwen eerder het risico op hart- en vaatziekten. Let daarom op de inname van de juiste vetten en beperk de inname van koolhydraten en suikers. Een disbalans van je bloedsuikerspiegel, door veel suiker te eten, is schadelijk voor je hormonenstelsel. Overgangsklachten kunnen hierdoor juist verergeren. Zorg er ook voor dat je voldoende groente (300 gram) en fruit eet per dag. Daarnaast zijn noten een fijne vervanger van een tussendoortje. Ook raad ik vrouwen altijd aan om onbewerkt voedsel te eten. Geen pakjes en zakjes, maar zelf gerechten bereiden.”
- “Orthomoleculaire ondersteuning kan helpen als je last hebt van (heftige) overgangsklachten. Vaak zie je dat vrouwen tekorten hebben in hun vitaminen en mineralen. Deze kunnen aangevuld worden en hierdoor klachten verminderen. Zo ook als het gaat om het aanbrengen van hormonale stabiliteit met behulp van orthomoleculaire ondersteuning.”